| چکيده
|
:
|
معماري سنتي ايران, در سير تحول تاريخي خود بتدريج شكل گرفته و با توجه به فضاي معنوي, دانش هاي بومي و متناسب با ويژگي هاي جغرافيايي توانسته است در بستر زمان به روند تكاملي خود ادامه دهد. اين معماري تا هنگامي كه از لحاظ مادي و معنوي به خود متكي بود, در پهنه جهاني اعتبار و هويتي ممتاز داشت. ولي از اوايل قرن حاضر با راه يابي برنامه هاي تجدد ( مدرنيزاسيون) به شيوه غربي در ايران, دگرگوني هاي گسترده اي در زمينه هاي سياسي, اقتصادي, اجتماعي و فرهنگي كشور به وجود آمد. در اين رهگذر سازمان آموزشي ما نيز از اين دگرگوني در امان نماند و شكل و ماهيت غربي به خود گرفت. از جمله پيامدهاي اين شيوه آموزش غربي, اين بود كه توليد معماري غير وابسته, به معماري وابسته بدل گشت و "تعليم و تربيت" به " آموزش" تنزل يافت و قرن ها تجربه توليد فضا در اين سرزمين ديرپا, در سيستم آموزش وارداتي به وادي فراموشي سپرده شد و در طيفي گسترده مفاهيم و روش هاي بيگانه با فرهنگ, تاريخ و جغرافياي ايران جايگزين آن گرديد.
دنباله روي از بيگانگان سبب شد تا " معماري هرجايي" به اين سرزمين وارد شود و آشفتگي وسيع و بي سابقه اي مدنيت ايران را فرا بگيرد. يكي از دلائل اين بحران, شكاف بين معماران تمدن ساز ديروز و سازندگان امروز است. اين گسستگي بين دو نسل سازنده, از مهجوريت زبان تخصصي معماري ايران, در سازمان آموزشي كشور ناشي مي شود كه عاقبت گستگي فرهنگي انجاميد.
با كمال تاسف سلطه صنعتي و اطلاعاتي استعمار, روز بروز در حال تقويت شدن و گسترش است. بخشي از اين هجوم, با دگرگوني در زبان صورت مي گيرد و بيم آن مي رود كه شكاف ايجاد شده در آينده, ژرف تر و گستگي فرهنگي شديدتر شود.
اصطلاح شناسي جزئي از دانش زباني است كه از يك سو به زبان شناسي مربوط است و از سوي ديگر به تخصص يا حرفه هاي خاصي كه اصطلاحات در آن استعمال مي شود و مبناي گفتگو و مفاهمه ميان اهل حرفه است. زبان فارسي يكي از بزرگترين ثروت هاي فرهنگي ايرانيان است كه از گويش ها و لهجه هاي محلي تشكيل شده است. اصطلاحات تخصصي از عناصر بارز زباني هستند و قابليت آنها به اندازه اي است كه مي تواند دريچه هاي روشني از شناخت و معرفت را به روي محقق بگشايد.
معماري سنتي فرهنگ مجسم, و آخرين نسل معماران سنتي, رسانه هايي هستند كه مي توان بعنوان منابع شفاهي به آنها توسل و تمسك جست, تحقيق در ساخته ها و گفته هاي آنان, امكان مي دهد تا براي احياء و تداوم توليد معماري مستقل و غير وابسته چاره اي انديشيد و در كار تعليم و تربيت معماران فردا به كار بست. اصطلاحات معماري سنتي, پنجره هاي شناخت و مدخل هاي رجوع و فضاي فكري و فرهنگي پديد آورندگان آنست. اصطلاح شناسي معماري سنتي, روشي است مكمل در فرآيند تحقيق, تعليم و تربيت معماري كه آنرا" روش جايگزين" نام نهاده ايم. اين روش مي تواند مبناي تحول در سازمان آموزشي رايج باشد. با توجه به تجارت شخصي بيست و سه ساله در زمينه مرمت بناهاي تاريخي و آموزش معماري در دانشگاه يزد, سرزمين يزد جهت مطالعات موردي انتخاب گرديد. سرزميني كه بخاطر داشتن معماران سنتي و معماري سنتي با قدمتي بيش از هزار سال, زبانزد خاص و عام است. به دلايل گوناگون, اصطلاحات نمونه و مورد استناد, از ادبيات شفاهي اخذ گرديده است. گسترش و تقويت اين روش شناخت, در ديگر نواحي ايران و تصحيح و تكميل آن در حين عمل, مي تواند در جهت حفاظت و احياؤ يك نوع دانش زباني كه از ثروت هاي علمي, فني, فرهنگي و هنري كشور است مفيد و موثر واقع شود.
|