|
" Shiite ulama between political quietism, activism, and revolution "
/ زينه طه
; محمد سميعي
; علي اكبر عليخاني
2020/08/29
| center
|
:
|
دانشگاه تهران. کتابخانه دانشکده مطالعات جهان
|
| Document Type
|
:
|
Latin Dissertation
|
| Language of Document
|
:
|
English
|
| Record Number
|
:
|
1387488
|
| Doc. No
|
:
|
306689
|
| Main Entry
|
:
|
طه، زينه
|
| Title & Author
|
:
|
Shiite ulama between political quietism, activism, and revolution/ زينه طه
|
| College
|
:
|
: مطالعات جهان-- مطالعات ايران
|
| Date
|
:
|
, 1395
|
| field of study
|
:
|
مطالعات ايران
|
| Degree
|
:
|
كارشناسي ارشد ناپيوسته
|
| present date
|
:
|
1395/11/26
|
| Page No
|
:
|
vi,145,6ص.
|
| Abstract
|
:
|
تحليل رفتار سياسي علماي شيعه زماني اهميت پيدا مي‌كند كه آنها در كشورهايي كه از اهميت سياسي بالايي در جهان برخوردار هستند تبديل به رهبران سياسي مي‌شوند. تعدد متناقض موجود در رفتار سياسي اين طبقه و مثال‌هاي فراوان تاريخي از تمايلات متعدد آنها در موقعيت‌هاي خاص سؤال و عامل اساسي تحرير اين پژوهش بود. همچنين، خيزش رهبري كه انقلابي مردمي عليه يكي از مستبدانه‌ترين رژيم‌هاي منطقه را رهبري كرد و سنت سكوت روحانيت را به‌شدت به باد انتقاد گرفت، آن هم در ميان علمايي كه به‌طور سنتي سكوت سياسي پيشه كرده بودند، موضوع اين پژوهش را پيچيده‌تر ساخت. با اين حال، پس از اندكي پژوهش، به نظر آمد كه اين شخصيت انقلابي، آيت‌الله روح‌الله خميني، خود نيز در دوره‌اي از زندگي در سكوت سياسي به‌سر مي‌برد. بنابراين، اينگونه تصور مي‌شود كه سكوت كاملاً مردود نبوده و اقتضاي سكوت و كنش‌گري وابسته به موقعيت‌هاي خاص است. به همين صورت، سؤالاتي در اين مرحله پيش آمد؛ مثلاً، چرا علما در طول تاريخ سكوت سياسي پيشه كرده بودند؟ رفتار سياسي آنها از چه ريشه مي‌گرفت؟ چرا شخصيت‌هاي مذهبي خاصي در بازه‌ي زماني از لحاظ سياسي فعال بوده‌اند در حالي كه سكوت سياسي پيش‌فرض اصلي رفتار شخصيت‌هاي مذهبي بوده است؟ رفتار سياسي آن شخصيت‌هاي خاص از چه ريشه مي‌گرفت؟ چگونه منابع قانون‌گذاري متحدالشكل علما را به اتخاذ تصميمات سياسي متناقض سوق مي‌دهند؟ همچنين، اگر شريعت به‌عنوان منبع قانون‌گذاري متحدالشكل در نظر گرفته مي‌شد، چرا رفتار سياسي علما اين همه با يكديگر متفاوت بود؟ چه چيزي تعدد رفتار سياسي علما را توضيح مي‌دهد.
تصور مي‌شود كه چون علما داراي يك منبع قانوني متحدالشكل هستند، هنگام مطالعه‌ي تصميم‌گيري‌هاي سياسي آنها مي‌توان يك مسير فكري مشترك ميانشان پيدا كرد. به همين صورت، سؤال اصلي پژوهش از اين قرار است: متغيرهايي كه رفتار سياسي علماي شيعه در قبال دولت سكولار خودكامه را تعيين مي‌كنند چه هستند؟
در اين رساله، ادعا مي‌شود كه رفتار سياسي علما در قبال دولت سكولار خودكامه اساساً به واسطه‌ي حضور يا غيبت يك جايگزين مناسب‌تر و بهتر معين مي‌شود. عوامل ديگر نيز ناگزير روي رفتار سياسي آنها تأثيرگذار هستند، با اين حال، اين عامل مهم‌ترين آنهاست.
بنابراين، براي پاسخ‌گويي دقيق به سؤالات بالا، طراحي اين پژوهش به شيوه‌ي زير انجام شد:
سه مورد مطالعه به‌عنوان نمونه‌هاي سه رفتار سياسي عمده – سكوت، كنش‌گري، و انقلاب – در نظر گرفته شدند. هر سه مورد مطالعه علماي شيعه‌ي ايراني هستند كه در ايران زندگي كرده و نقش سياسي مهمي در دولت‌هاي سكولار معاصر خود داشتند. اين موارد مطالعه به شرح زير هستند: سيد جعفر دارابي كشفي كه به‌عنوان نمونه‌ي سكوت سياسي در نظر گرفته شده است؛ ميرزا محمدحسين نائيني كه به‌عنوان نمونه‌ي كنش‌گري سياسي در نظر گرفته شده است؛ و آيت‌الله روح‌الله خميني كه به‌عنوان نمونه‌ي انقلاب در نظر گرفته شده است. آنها در سه دوره‌ي مختلف با ويژگي‌هاي سياسي، اجتماعي، و اقتصادي متفاوت زندگي مي‌كردند و همگي عناصر مشترك و متضاد منطق و رفتار سياسي را در خود داشتند. دو نفر آخر به‌عنوان مراجع عظام و مراجع مهم تفكر سياسي شيعه شناخته مي‌شوند. از سوي ديگر، نمونه‌ي اول چهره‌ي شناخته‌شده‌اي نيست و تنها به‌صورت جزئي و پراكنده توسط پژوهشگران مذهبي و دانشگاهي مورد ارجاع قرار گرفته است. با اين حال، ميراث سياسي غني او انكارناپذير بوده و بخاطر محتواي برجسته‌ي آن به‌عنوان يكي از منابع مهم اين پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است.دو نمونه‌ي آخر، ميرزا نائيني و آيت‌الله خميني، در دوران حكومت دولت‌هاي سركوب‌گر زندگي مي‌كردند و مورد اول، سيد كشفي، در دوران يك دولت پذيرفته‌شده و حتي مشروع مي‌زيست. نظريات وي درباره‌ي اين است كه سكوت سياسي تحت دولت‌هاي خودكامه چه زماني قانوني و اجباري‌ست و چه زماني ممنوع است. با تحليل تطبيقي اين سه مورد مطالعه، انتظار مي‌رود كه بتوان مجموعه‌اي از متغيرها را تعريف كرد. اهميت مضاعف اين سه مورد اين است كه آنها همگي رفتار سياسي خود را در متون منتشرشده منعكس كرده‌اند كه اين امر منابعي غني براي انجام تحليل تطبيقي به‌دست مي‌دهد.
|
|
|
:
|
Shiite clerical political behavior has been marked by its intriguing plurality. Given that this plurality has espoused contradiction under single circumstances, this dissertation is an attempt at understanding the rationales behind it and the factors which continue to produce it in different contexts. To understand this plurality three political behaviors dominant among Shiite ulama towards tyrant temporal governments have been studied, political quietism, activism, and revolution. In order to understand the rationales behind these three orientations and the potential variables which interfere in the political decision-making process, three case studies where taken as samples of the three types of behavior: Sayed Ja’far Darabi Kashfi, Mirza Mohammad Hussein Naeini, and Ayatollah Ruhollah Khomeini. A comparative analysis of the three case studies will be conducted with the aim of finding common variables in their political thought, and explaining the contrasting ones, in order to reach the final goal of understanding the plurality of Shiite ulama’s political behavior in different contexts. Crucial as it is to understand the jurisprudential basis that the three fuqaha employed when explaining the rationales behind their political behavior, in this dissertation the focus is on political thought rather than political jurisprudence. In this dissertation it is argued that the ulama’s political behavior towards the tyrant temporal government is primarily determined by the presence of a better achievable alternative. Accordingly, tracing how this variable changes between the three ulama will be a focal point of interest. Furthermore, the three figures have lived in different circumstances and under different eras which included a changing environment from a pre-modern to a modernizing country. With the help of Samuel Huntington’s modernization theory in his Political Order in Changing Societies the changing elements in modernizing societies and their influence on the rise in opposition groups in the country, potential influences of modernization on the political decision-making process of the clerical sector will be inferred.
|
| Added Entry
|
:
|
عليخاني، علي اكبر ، مشاور
|
|
|
:
|
سميعي، محمد ، استاد راهنما
|
| Added Entry
|
:
|
دانشگاه تهران-- مطالعات جهان-- مطالعات ايران-- مطالعات ايران
|
| Parallel Title
|
:
|
علماي شيعه در ميان انزوا و فعاليت سياسي
|
| |