| نام مرکز
|
:
|
دانشگاه تهران. کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد
|
| نوع ماده
|
:
|
نسخه خطی
|
| زبان اثر
|
:
|
per
|
| شماره مدرک
|
:
|
MF-۹۶۲۱
|
| شماره راهنما
|
:
|
۱۱۲
|
| عنوان و نام پديدآور
|
:
|
آتشكده آذر/لطفعلی بیگدلی " آذر " پسر ایلد كزخان از خاندان شاملو [نسخه خطي]
|
| يادداشت
|
:
|
فارسیو صباحی و دیگر شاعران روزگارش چكامه به پیام داد وستد میشد كه در تذكره ها یاد شده است . آذر بسال ( ۱۱۹۵ ق ) در گذشت و هاتف و صباحی در تاریخ مرگ وی شعرها گفتند {۲} . آذر جز آتشكده یك مثنوی بنام " یوسف و زلیخا " و تذكره یی بنام " دفتر نه آسمان" دارد كه شاعران همزمان خود را درآن گرد آورده است . وی این تذكره را بسال ۱۱۷۴ ق در چهل سالگی در زمان پادشاهی كریمخان زند نگاشته و درآن ۸۴۲ تن شاعر را شناسانیده است . وی در این كتاب شاعران را مانند هفت اقلیم رازی ببخشهای جغرافیائی دسته بندی كرده و كتاب را بردو مجمر ( آتشدان ) بترتیب زیر بسیجیده است : مجمر نخست دارای یك شعله و سه اخگر و یك فروغ است : در شعله پادشاهان و شهزادگان شعر سرای را آورد ، در اخگر نخست شاعران ایران را در پنج شراره آورد . شراره یكم ، آذربایجان : اردبیل ، اردوباد ، تبریز ، شیروان ، گنجه ، قراباغ ، مراغه . شراره دوم خراسان ، ابیورد ، اسفرائین ، بسطام ، تون وتبس ، ترشیز ، جاجرم ، جام ، خبوشان ،خواف ، سبزوار ، سمنان ، سیستان ، طوس ، غرجستان غزنین ، غور ، قاین ، كرمان ، مرو ، رونه ، مهنه ، نیشابور ، هرات . شراره سوم طبرستان ، استرآباد ، گرگان ، گیلان ، لاهیجان ، مازندران . شراره چهارم عراق ، دو شعاع دارد ، نخست عراق عرب : بغداد ، و شعاع دوم عراق عجم : اصفهان ، جرفادقان ( گلپایگان ) ری ، ساوه ، قزوین ، قم ، كاشان ، همدان ، یزد . شراره پنجم ، فارس : ابرقوه ، بهبهان ، داراب جرد ، شوشتر ، شیراز ، كازرون ، لار ، نیریز . اخگر دوم شاعران توران در سه شراره ، نخست . بلخ . دوم خوارزم : او را گنج چچكنو ، میمند . سوم ماورائالنهر : اسفرنگ ، اخسیتك ، بخارا ، بدخشان ، ترمذ ، حصار شادمان ، خجند ، سمرقند ، فرخار ، فرغانه ، قباه . اخگر سوم شاعران هند در سه شراره ؛ نخست : دكن ، دوم : دهلی : سهرند ، كابل ، لاهور ، سوم : كشمیر . فروغ : در شاعران زنان . مجمر دوم دو پرتو دارد . نخست ، شاعران همزمان نگارنده ، دوم گزارش زندگانی خود او . [ ۱۸۵ ] ۱۱۲ نسخه بخط نستعلیق زیبا . نویسنده محمد علی مشرف شیرازی از شاعران بنام سده سیزدهم در شیراز است . درتاریخ چهارشنبه سیزدهم صفر ( ۱۲۵۳ ق ) آنرا بپایان رسانیده است . همه رویه ها با زر ولاژورد دو جدل دارد یكی در كنار صفحه و یكی در كنار كرانه آن . هررویه چهار ستون دارد كه دوبیت درآن نوشته شده . عنوان شعر را درمیان صفحه با شنگرف نوشته در بالا وكنار هر صفحه با شنگرف نام شهری كه شاعران آنجا در آن صفحه آمده نوشته است . عنوانها شهرها و نام شاعران نیز باشنگرف است . در برگ ( ۱ - ب ) سرنامه یی بسیار زیبا باشنگرف و لاژورد و زر وسفید آب و سبزه دارد كه نیم رویه را گرفته است در دوصفحه (۱ - ب و ۲ - الف ) میان سطرها زر افشانی شده و حاشیه با زر گلكاری شده است . میان این دو صفحه برك نازك برای نگاهداری آنها از ساییدن نهاده اند . در پایان نسخه دو صفحه ( ۱۳۵ ب و ۱۳۶ - الف ) چكامه یی از صباحی درمرثیه نگارنده ( آذربیگدلی ) در شش بند آورده است . ( ۲۳۷ برگ ) سه برگ سفید . كاغذ اصفهانی نخودی . جلد تیماج مشكی فشاری زركوب درون ابری گل بوته . ته وصالی شده است . اندازه : ۲۱ × ۵ / ۳۱ و ۱۲ × ۲۲ ؛ ۲۵ سطر. _______ {۱} ۱ - او راست : بشیخ شهر فقیری زجوع برد پناه بدان امید كه از لطف خواهدش خوان داد هزار مسئله پرسیدش از مسائل و گفت كه گر جواب نگفتی نخواهمت نان داد نداشت حال جدال آن فقیر و شیخ غیور ببرد آبش و نانش نداد تا جان داد من و ملازمت آستان پیر مغان كه جام می بكف كافر و مسلمان داد {۲} ۱ - هاتف گوید : كلك هاتف از پی تاریخ سال رحلتش زد رقم از بلبل گویای این باغ آه . آه . دیوان هاتف چ تهران ۱۳۱۳ ص ۱۱۵ و صباحی گوید : نوشت كلك صباحی برای تاریخش مقام آذربادا بسایه طوبی
|
| يادداشت
|
:
|
یادداشت کتابت: خانواده وی خود را از نوادگان بیگدل خان یكی از سران مغول دانند ، او نیز در خاتمه آتشكده بنقل از جامع التواریخ رشیدی نژاد خود را تا یافث پسر نوح كشانیده و درباره زندگی خودگوید : در اصفهان بسال ۱۱۳۴ق بزاده و چهارده سال در قم دانش آموخته ، وسفرها كرده ودرهنگام بازگشت لشكر نادر از هند ، وی در مشهد خراسان بوده . آذر از بیست سالگی شعر میگفته و شعر نیكو نیز دارد{۱} و درآغاز " واله " و پس از آن " نگهت " و سپس آذر تخلص گرفته است . و همواره میان وی و هاتف و صباحی و دیگر شاعران روزگارش چكامه به پیام داد وستد میشد كه در تذكره ها یاد شده است . آذر بسال ( ۱۱۹۵ ق ) در گذشت و هاتف و صباحی در تاریخ مرگ وی شعرها گفتند {۲} . آذر جز آتشكده یك مثنوی بنام " یوسف و زلیخا " و تذكره یی بنام " دفتر نه آسمان" دارد كه شاعران همزمان خود را درآن گرد آورده است - وی این تذكره را - در چهل سالگی در زمان پادشاهی كریمخان زند نگاشته و درآن ۸۴۲ تن شاعر را شناسانیده است _______ {۱} ۱ - او راست : بشیخ شهر فقیری زجوع برد پناه بدان امید كه از لطف خواهدش خوان داد هزار مسئله پرسیدش از مسائل و گفت كه گر جواب نگفتی نخواهمت نان داد نداشت حال جدال آن فقیر و شیخ غیور ببرد آبش و نانش نداد تا جان داد من و ملازمت آستان پیر مغان كه جام می بكف كافر و مسلمان داد {۲} ۱ - هاتف گوید : كلك هاتف از پی تاریخ سال رحلتش زد رقم از بلبل گویای این باغ آه . آه . دیوان هاتف چ تهران ۱۳۱۳ ص ۱۱۵ و صباحی گوید : نوشت كلك صباحی برای تاریخش مقام آذربادا بسایه طوبی
|
| مندرجات
|
:
|
وی در این كتاب شاعران را مانند هفت اقلیم رازی ببخشهای جغرافیائی دسته بندی كرده و كتاب را بردو مجمر ( آتشدان ) بترتیب زیر بسیجیده است : مجمر نخست دارای یك شعله و سه اخگر و یك فروغ است : در شعله پادشاهان و شهزادگان شعر سرای را آورد ، در اخگر نخست شا
|